ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΟΜΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΟΓΛΩΣΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΗ ΕΠΑΦΗ ΑΥΤΗΣ ΜΕ ΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΜΕ ΤΙΣ ΚΑΤΑ ΤΟΠΟΥΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ
GRIECHISCHER BUND DER VERBÄNDE DER ELTERN UND
ERZIEHUNGSBERECHTIGTEN IN DEUTSCHLAND


www.omogoneon.de E-Mail info@omogoneon.de
Vorsitzender: Kipas Athanasios Schriftführer: Fotis Fotiadis
Πρόεδρος: Κήπας Αθανάσιος Γραμματέας: Φώτης Φωτιάδης
Kιν / Mobil: +49 173 4463 654 Κιν. / Mobil +49 176 577 00371
Τηλ/Tel: +49 7121 339346 Τηλ / Tel +49 7151 2095645
kipas@gmx.de fotiadis@gmail.de
Unter den Linden 53 Lange Str. 57
72762 Reutlingen 71332 Waiblingen
Deutschland Deutschland


Αρ.Πρ. Σ.B.B α/2021
Στουτγάρδη, 18.01.2021
Προς:
Κώστα Βλάση
Υφυπουργό εξωτερικών
Αρμόδιο για θέματα Απόδημου Ελληνισμού
Υπόψιν:
Ιδιαίτερου Γραφείου Υφυπουργού
Διπλωματικού Γραφείου Υφυπουργού
Συνεργάτη Υφυπουργού, Στέλιο Λεριό
Σε συνέχεια της τηλεφωνικής επικοινωνίας με τον συνεργάτη του κυρίου Υφυπουργού,
Στέλιο Λεριό, σας παραθέτουμε την ακόλουθη έκθεση σχετικά με θέματα της ομογένειας
στην ελληνόγλωσση εκπαίδευση και την γενικότερη επαφή αυτής με τις
αντιπροσωπευτικές ελληνικές υπηρεσίες καθώς και με τις κατά τόπους ελληνικές
κοινότητες.

ΕΚΘΕΣΗ ΤΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΤΩΝ ΟΜΟΓΕΝΕΙΑΚΩΝ ΘΕΣΜΩΝ
Η Συνομοσπονδία Γονέων και Κηδεμόνων Γερμανίας σε συνεργασία με την Ομοσπονδία
Γονέων & Κηδεμόνων Βάδης Βυρτεμβέργης, τους Συλλόγους Γ & Κ Βαυαρίας, Έσσης,
Ρηνανίας Βεστφαλίας / Παλατινάτο και την Ελληνική Κοινότητα Waiblingen, παρουσιάζει
συγκεντρωτικά τις θέσεις και απόψεις των διαφόρων ομογενειακών θεσμών που
σχετίζονται με την ελληνόγλωσση εκπαίδευση στην Γερμανία, όπως και άλλα θέματα
που αφορούν των ελληνισμό της κεντρικής και νότιας Γερμανίας.

Μέσα από αυτή την έκθεση θα διαφανεί η διαφορετικότητα των κρατιδίων σε σχέση με
την ελληνόγλωσση εκπαίδευση και τις διάφορες μορφές της, όπως και οι απόψεις της
ομογένειας για τις ελληνικές αντιπροσωπευτικές αρχές και υπηρεσίες στην Γερμανία.
Λίγα λόγια για τους Θεσμούς μας
Οι Ομοσπονδίες Γονέων και Κηδεμόνων α. Σ. ιδρύθηκαν με σκοπό την ενοποίηση
των Συλλόγων. Έκτοτε υπηρετούν πιστά τα πιστεύω και τα συμφέροντα των Συλλόγων
Γονέων και Κηδεμόνων μελών τους. Εκπροσωπούν τους Συλλόγους μέλη τους προς
όλες τις γερμανικές Υπηρεσίες εντός της επικράτειας των κρατιδίου τους όπως
αντίστοιχα προς την Ελληνική Πολιτεία και την Προξενική αρχή των πόλεων τους.


Η Συνομοσπονδία Ομοσπονδιών Γονέων και Κηδεμόνων Γερμανίας ιδρύθηκε το
2009 μετά από πρωτοβουλία των Ομοσπονδιών Γονέων και Κηδεμόνων Γερμανίας διότι
η συμμετοχή σε ορισμένα Γερμανικά ομοσπονδιακά συνέδρια σχετικά με θέματα
παιδείας ή χρηματοδότησης -συγχρηματοδότησης σε παγγερμανικό και ευρωπαϊκό
επίπεδο, προαπαιτεί ένα συλλογικό όργανο που εκπροσωπεί τις Ομοσπονδίες γονέων
και Κηδεμόνων και τους Συλλόγους Γονέων και Κηδεμόνων Κρατιδίων όπου δεν
συγκροτήθηκαν Ομοσπονδίες.
Η Συνομοσπονδία εκπροσωπεί τα μέλη της κατά περίπτωση γενικά ή ειδικά (π.χ.
Συνομοσπονδία Ομοσπονδιών Γονέων και Κηδεμόνων Γερμανίας σχετικά με θέματα
παιδείας για Βάδη Βυρτεμβέργη , για Βαυαρία ή για Συλλόγους Γονέων & Κηδεμόνων
από κρατίδια όπου δεν υπάρχει Ομοσπονδία ) και συναλλάσσεται με όλες τις γερμανικές
και ελληνικές κρατικές Υπηρεσίες.
Η Προεδρία της Συνομοσπονδίας είναι κυλιόμενη ανά 6 μήνες. Η εκάστοτε Ομοσπονδία
εκπροσωπείται στην Συνομοσπονδία με έναν μόνιμο αντιπρόεδρο που κάθε δεύτερο
εξάμηνο ανάγεται στην θέση του προέδρου της Συνομοσπονδίας. Έτσι διασφαλίζεται η
ειδική και υπεύθυνη παρουσίαση των προβλημάτων των Ομοσπονδιών και αλληλέγγυα
αναζητούνται λύσεις.

Τα Διοικητικά Συμβούλια των Θεσμών μας,
για να εκπροσωπήσουν την Ομοσπονδία και την Συνομοσπονδία, περνούν από τρεις
εκλογικές διαδικασίες (Εκλογικές διαδικασίες τοπικών Συλλόγων Γ&K, Ομοσπονδίες
Γ&K των Κρατιδίων και Διοικητικού Συμβουλίου της εκάστοτε τοπικής Ομοσπονδίας)
Κρατίδια μέλη της Συνομοσπονδίας
Κρατίδια μέλη της Συνομοσπονδίας όπου εδρεύουν Ομοσπονδίες είναι:
Βαυαρία
Βάδη Βυρτεμβέργη
Κρατίδια μέλη της Συνομοσπονδίας όπου δεν εδρεύουν Ομοσπονδίες είναι:
Έσση , Ρηνανία – Παλατινάτο και Σάαρλαντ (Συνεργασία με Συλλόγους Γονέων &
Κηδεμόνων)
Η Συνομοσπονδία συνεργάζεται επίσης με Συλλόγους Γονέων & Κηδεμόνων Ελβετίας.
Ελληνικές Κοινότητες
Η ομογένεια της Γερμανίας διατηρούσε ανέκαθεν όπου υπήρχε ικανοποιητικός αριθμός
συμπατριωτών, ελληνικές κοινότητες. Αυτές διαδραμάτισαν, ιδιαίτερα στα πρώτα χρόνια
της μετανάστευσης, βασικό ρόλο στην καθημερινότητα των Ελλήνων. Οι κοινότητες
ανέλαβαν εξ αρχής την διαμεσολάβηση μεταξύ των νέων μεταναστών και των
γερμανικών κρατικών αρχών και υπηρεσιών. Στη συνέχεια διαμεσολαβούσαν στα
καθημερινά θέματα της ομογένειας, βοηθούσαν στη εξεύρεση εργασίας, στην
τακτοποίηση των παιδιών στα γερμανικά και ελληνικά σχολεία καθώς και σε άλλα
θέματα που προκύπταν. Στο πέρασμα των χρόνων οι κοινότητες πέρασαν στις
υπηρεσίες των τοπικών και περιφερειακών κομματικών οργανώσεων με επακόλουθο να
χάσουν τον πρωταρχικό τους σκοπό για τον οποίο ιδρύθηκαν.
Στη συνέχεια περάσαμε στην δεύτερη και τρίτη γενιά μεταναστών όπου η ανάγκες της
ομογένειας είχαν διαφορετικό χαρακτήρα.

Η δεύτερη και τρίτη γενιά ήταν περισσότερο ανεξάρτητη καθώς γνώριζαν την γερμανική
γλώσσα και είχαν τις δυνατότητες να επιλύουν τα προβλήματά τους.
Ταυτόχρονα πολλές κοινότητες δεν προσαρμόστηκαν στα νέα δεδομένα, δεν ανέλυσαν
την υπάρχουσα πραγματικότητα και σταδιακά ανέστελλαν την λειτουργία τους η μια μετα
την άλλη. Παρότι τα μετέπειτα μεταναστευτικά κύματα της δεκαετίας του 80 και του 90
είχαν τα ιδιά χαρακτηριστικά με εκείνα των δεκαετιών του 50 και του 60, υπήρχαν πλέον
συγγενείς και φίλοι εγκατεστημένοι στην Γερμανία που αντικατέστησαν τις
υποστηρικτικές υπηρεσίες των πρώιμων κοινοτήτων. Ταυτόχρονα η Ο.Ε.Κ.
(Ομοσπονδία Ελληνικών Κοινοτήτων Γερμανίας) παραμέλησε των συστηματικό
εκσυγχρονισμό των κοινοτήτων ώστε να ανταποκριθούν στις νέες ανάγκες των Ελλήνων
συμπατριωτών. Έπρεπε να περάσουν αρκετά χρόνια για να ενεργοποιηθούν ορισμένες
κοινότητες και να προσαρμοστούν στα σύγχρονα προβλήματά της νέας εποχής. Οι
κοινότητες που σήμερα εξέχουν και διαφέρουν από την πλειοψηφία, είναι εκείνες που
δεν εντάχθηκαν στις τοπικές κομματικές οργανώσεις. Επιτυχημένες είναι οι κοινότητες
που έπιασαν τον σφυγμό των επίκαιρων προβλημάτων, προσφέρουν συστηματικά και
αφιλοκερδώς τις υπηρεσίες τους, ισοσκέλισαν τα προγράμματά τους εμπλουτίζοντας
αυτά με υπηρεσίες προς τον συμπολίτη όπως στήριξη των γεροντότερων σε
συνταξιοδοτικά θέματα, επικοινωνία με τις γερμανικές και ελληνικές αρχές, ενημέρωση
των νεότερων σε θέματα εκπαίδευσης και μόρφωσης, οργανώνοντας ημερίδες
επαγγελματικής κατάρτισης για νέους απόφοιτους όλων των σχολικών κατευθύνσεων,
ερευνώντας τις δυνατότητες αναγνώρισης των πτυχίων που αποκτήθηκαν στη Ελλάδα ή
και σε άλλες χώρες, προσκαλώντας ανθρώπους των γραμμάτων, των τεχνών και του
πολιτισμού, ώστε να υπάρχει πάντα μια δημιουργική και ερευνητική κινητικότητα εντός
της τοπικής κοινότητας και του ελληνισμού προς όλες τις κατευθύνσεις. Ο ρόλος της
επιτυχημένης σύγχρονης κοινότητας διαφέρει από τις πρώτες κοινότητες του 50 και του
60, ενώ δεν έχει καμία σχέση με τις κομματικοποιημένες κοινότητες του 70, του 80 και
του 90. Επι του παρόντος βιώνουμε μια αναγέννηση ορισμένων κοινοτήτων και θέλουμε
να πιστεύουμε ότι θα γίνουν παράδειγμα προς μίμηση από άλλες κοινότητες, κατά
περίπτωση κοινότητες μεγάλων πόλεων, που δεν έχουν αντιληφθεί ότι με τα
παραδοσιακά και συντηρητικά προγράμματά τους, δεν προσεγγίζουν τον ελληνισμό.
Είναι απαράδεκτο να υπάρχουν ελληνικές κοινότητες σε μεγάλες πόλεις με πολλές
δεκάδες χιλιάδες ελληνισμό και να μετρούν μόλις 60 με 70 μέλη.

ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΚΑΙ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Γερμανία (2019)
Έκταση: 357 121,41 km²
Πληθυσμός: 83,2 εκατομμύρια (2019)
Κρατίδια: 16
Νομοί: 312
Περιφέρειες: 12
Μεγαλύτερη Περιφέρεια: Περιοχή Ανόβερου
Ανεξάρτητες Πόλεις / Δήμοι: 114
Πρωτεύουσα: Βερολίνο
Πρωτεύουσες Κρατιδίων: 16 από το 1990 μετά την ενοποίησή της.
Νόμισμα: Ευρώ
Τ.Κ: από 01001 έως 99099
Στην διάρκεια της μελέτης αυτής της έκθεσης διαπιστώνεται η διαφορετικότητα
και η δομή των κρατιδίων της ομόσπονδης Γερμανίας. Κάθε κρατίδιο διατηρεί το
δικό του εκπαιδευτικό σύστημα, συνεπώς η ελληνόγλωσση εκπαίδευση
προσαρμόζεται ανάλογα.
Στη Γερμανία ζουν σήμερα περισσότερα από 363 650 (Μάιος 2020) άτομα
ελληνικής καταγωγής, η τάση είναι ανοδική. Ο ελληνισμός έχει συγκεντρωθεί
κατά πλειονότητα στα κρατίδια Βαυαρία, Βάδη Βυρτεμβέργη, Βόρεια Ρηνανία
Βεστφαλία και Έσση

Baden-Württemberg / Βάδη Βυρτεμβέργη
Έχει 11.700.000 κατοίκους (2019) με έκταση 35 751,46 τετραγωνικά χιλιόμετρα και είναι
η τρίτη μεγαλύτερη Πολιτεία. Η πρωτεύουσα του κρατιδίου είναι η Στουτγάρδη με
635.911 κατοίκους (2019). Το κρατίδιο διαιρείται σε 35 περιφέρειες 9 αστικές περιοχές
και 4 διοικητικά κέντρα. Ο ελληνισμός είναι διάσπαρτος σε όλο το κρατίδιο διότι η
βιομηχανική και βιοτεχνική παραγωγή εδρεύει από το μικρότερο χωριό έως το
μεγαλύτερο αστικό κέντρο.
Γνώρισμα της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης: Σύνολο μαθητές 3098
Τ.Ε.Γ.: Τμήματα Ελληνόγλωσσης Εκπαίδευσης διάσπαρτα σε όλο το κρατίδιο. (24)
Τ.Ε.Γ. Ανεξάρτητα υποστηριζόμενα από την Ομοσπονδία: (6)
Λύκειο : Ένα Λύκειο στην Στουτγάρδη με 135 μαθητές.
Ενταγμένα : Ένα ενταγμένο στο Μάνχαιμ – από 2020 σταδιακή μετάβαση σε Τ.Ε.Γ.
Στοιχεία – Σχολικό έτος: 2014-2015
Έλληνες στο κρατίδιο 77.150 (01.01.2015) αυξητική τάση.
Παρατήρηση: Νέα έρευνα σε εξέλιξη
ΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΒΑΔΗΣ ΒΥΡΤΕΜΒΕΡΓΗΣ
Στο παρελθόν έχουμε αναφερθεί στην γενικότερη προσπάθειά μας για το κρατίδιο της
Βάδης Βυρτεμβέργης να ενταχθούν με διάφορους τρόπους στην γερμανική εκπαίδευση
τα Τ.Ε.Γ συγκεκριμένων περιοχών όπου αυτό είναι εφικτό και ζητούμενο από τους
τοπικούς Συλλόγους. Η σημερινή κατάσταση όπως εξελίχθηκε μέσα από την κρίση του
COVID 19, παρέπεμψε τους συλλόγους μέλη μας σε αναζήτηση εναλλακτικών τρόπων
λειτουργίας των σχολείων. Ελπίζοντας στον σύντομο τερματισμό της υγειονομικής
κρίσης, θέλουμε να επιστήσουμε την προσοχή της πολιτείας στην έγκαιρη απόσπαση
και τοποθέτηση των απεσταλμένων εκπαιδευτικών για το σχολικό έτος 2021/2022. Η
περίοδος της πανδημίας έδειξε για άλλη μία φορά την σημαντικότητα των συντονιστικών
οργάνων μας τόσο σε ότι αφορά την έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση όσο και την
προσαρμογή στους εκάστοτε κανονισμούς λειτουργίας. Η στενή συνεργασία μας με τους
τοπικούς συλλόγους γονέων και κηδεμόνων ήταν σωτηρία για να συνεχίσει στο μέτρο
του δυνατού το εκπαιδευτικό τους έργο

Αθετούμε τον λόγο μας απέναντι στους Γερμανούς σε σχολικό, σε οργανωτικό, σε
δημοτικό και σε κοινοτικό επίπεδο. Σε πολλές περιπτώσεις και σε καθημερινή βάση,
ψάχνουμε συνεχώς δικαιολογίες απέναντι τους ώστε να εξηγήσουμε την έλλειψη
εκπαιδευτικών.
Οι συμβιβαστικές και διαμεσολαβητικές ικανότητες της Συνομοσπονδίας και
Ομοσπονδίας μας, έχουν φτάσει προ πολλού στα όρια τους.
Τοποθέτηση Συντονιστή Εκπαίδευσης στο κρατίδιο της Βάδης Βυρτεμβέργης,
για να επιληφθεί τα προβλήματα της περιοχής. Σημειωτέο δε, ότι το κρατίδιο της Βάδης
Βυρτεμβέργης είναι εκείνο που φιλοξενεί το μεγαλύτερο τμήμα του ελληνισμού. Εξάλλου
στην υπευθυνότητα του συντονιστικού συνδέσμου Στουτγάρδης, ανήκει και το κρατίδιο
της Έσσης αυξάνοντας των αριθμό των μαθητών σε 4.300. Επιπλέον στην διοικητική
περιφέρεια υπάρχουν όλοι οι τύποι σχολείων και απασχολείται ο μεγαλύτερος αριθμός
εκπαιδευτικών. Όλα τα παραπάνω συνιστούν άμεσα αναγκαία την τοποθέτηση
Συντονιστή στην Βάδη Βυρτεμβέργη ώστε να αντιμετωπιστούν όλα τα θέματα που
ανακύπτουν. Προτείνουμε την χρονική μετατόπιση σχετικά με την τοποθέτηση των
Συντονιστών από την 1η Σεπτεμβρίου κάθε έτους αλλαγής αυτών, στην 1η
Ιανουαρίου
όπου οι Συντονιστές θα έχουν αρκετό χρόνο αναπροσαρμογής στο νέα καθήκοντα τους
και δεν θα είναι επιβαρυμένοι με τα τρέχον θέματα έναρξης της σχολικής χρονιάς. Με
την σημερινή ρύθμιση παρατηρείται η ακόλουθη δυσλειτουργία: Η περιφέρεια ευθηνής
του Συντονιστή Μονάχου επεκτάθηκε σε τρία Κρατίδια που έχουν εντελώς διαφορετικά
μοντέλα εκπαίδευσης. Το χρονικό διάστημα προσαρμογής, εφόσον η τοποθέτηση
γίνεται Σεπτέμβριο, είναι ανύπαρκτος και παρατηρείται απόλυτη στασιμότητα των ειδικό
θεμάτων ανά κρατίδιο.

Βασικές πληροφορίες για την υπάρχουσα κατάσταση (Ιανουάριος 2021), σχετικά
με την τοποθέτηση συντονιστή εκπαίδευσης στο κρατίδιο της Βάδης
Βυρτεμβέργης.

Οι θεσμοί μας επισημαίνουν ότι κατά το παρελθόν οι τοποθετημένοι συντονιστές και
αναπληρωτές συντονιστές εκπαίδευσης, τάχθηκαν υπέρ της τοποθέτησης συντονιστή
στο κρατίδιο της Βάδης Βυρτεμβέργης.
Παναγιώτης Γαλάνης Συντονιστής εκπαίδευσης στη Βάδη Βυρτεμβέργη:
Διετέλεσε ως συντονιστής στην περιφέρεια της Βάδης, αλλά υπέβαλλε ανάκληση για
προσωπικούς λόγους. Έκτοτε το υπουργείο αποφάσισε την ενσωμάτωση του κρατιδίου
αρχικά στο συντονιστικό γραφείο εκπαίδευσης του Βερολίνου και έπειτα στο γραφείο
Μονάχου.
Κατά την τελετή παράδοσης και σε αλλεπάλληλες επαφές με τους θεσμούς μας, ο
απερχόμενος συντονιστής επισήμανε την ανάγκη για κάλυψη της θέσης του.
Απόστολος Κατσίμπρας. Συντονιστής εκπαίδευσης Βερολίνου:
Άριστος γνώστης των πολύπλοκων και πολυμορφικών θεμάτων των ελληνικών
σχολείων. Παρότι η έδρα του ήταν το Βερολίνο, η φυσική του παρουσία στην
Στουτγάρδη, ήταν συχνή και καθοριστική. Τάχθηκε επίσης υπέρ της τοποθέτησης
συντονιστή στην Βάδη Βυρτεμβέργη
Βασίλειος Γούναρης Αναπληρωτής συντονιστής Βαυαρίας:
Γνώστης της διαφορετικότητας των εκπαιδευτικών συστημάτων ανάμεσα στα νότια
Κρατίδια της Γερμανίας. Συχνές μετακινήσεις από το Μόναχο στη Στουτγάρδη ώστε να
διευθετούνται τα προβλήματα των σχολείων στο κρατίδιο της Βάδης Βυρτεμβέργης. Εξ
αρχής υιοθέτησε τις θέσεις μας, ιδιαίτερα δε, την διαχρονική μας και δίκαιη έκκληση για
τοποθέτηση συντονιστή στην περιφέρεια της Βάδης.

Γεώργιος Παπατσίμπας, Αναπληρωτής Συντονιστής Βαυαρίας:
Επίσης γνώστης της διαφορετικότητας των εκπαιδευτικών συστημάτων ανάμεσα στα
νότια Κρατίδια της Γερμανίας. Σταθερές και προγραμματισμένες μετακινήσεις από
Μόναχο σε Στουτγάρδη.
Αποδέκτης των θέσεων μας και διαχρονικά υποστηρικτής για τοποθέτηση Συντονιστή
στο Κρατίδιο της Βάδης εφόσον διαπίστωνε συχνά την ανάγκη για μόνιμη παρουσία
υπεύθυνου στην Στουτγάρδη.
Παύλος Χατζησαββίδης, Αναπληρωτής Συντονιστής Βαυαρίας:
Συχνές και εποικοδομητικές μετακινήσεις στο Κρατίδιο της Βάδης. Καλή συνεργασία με
τους τοπικούς θεσμούς, κατανοούσε τα προβλήματα των τοπικών Συλλόγων και έδωσε
άμεσες λύσεις στα προβλήματά τους. Πάντα προσβάσιμος και συζητήσιμος, επεσήμανε
επανειλημμένα την άμεση ανάγκη για τοποθέτηση συντονιστή στην Βάδη Βυρτεμβέργη.
Επι του παρόντος στην θέση της Αναπληρώτριας Συντονίστριας Βαυαρίας
τοποθετήθηκε η κα. Σπυριδούλα Μπέση. Εώς σήμερα δεν έγινε καμία μετακίνησή της
στο κρατίδιό της Βάδης Βυρτεμβέργης. Εξέφρασε όμως την άποψη ότι οι τηλεδιασκέψεις
με τους θεσμούς μας θα πρέπει να γίνουν πιο τακτικές. Η επαφή που είχαμε με την
αναπληρώτρια Συντονίστρια ως αρμόδιοι θεσμοί για τα θέματα ελληνόγλωσσής
εκπαίδευσης στο προαναφερόμενο κρατίδιό, έγινε σε τηλεδιάσκεψη 25 λεπτών της
ώρας. Σύμφωνα με επιβεβαιωμένες πληροφορίες, η αναπληρώτρια Συντονίστρια δεν
τάσσετε υπέρ της τοποθέτησης συντονιστή στην Στουτγάρδη. Εξάλλου σε σχετική
ερώτηση που της τέθηκε για το θέμα, απάντησε ότι δεν θα το πράξει διότι θεωρεί ότι
αυτό πρέπει να γίνει από τους θεσμούς μας.
Ενταγμένα σχολεία: Να προσαρμοστούν με βάση τις προτάσεις των Ομοσπονδιών
Γ & Κ προς το ελληνικό Υπουργείο Παιδείας, καθώς είναι οι μόνες που γνωρίζουν τις
τοπικές ιδιαιτερότητες.

Έγκαιρος σχεδιασμός για το σχολικό έτος 2021-2022, με τον οποίο θα μας επιτραπεί
να μην χάσουμε την αξιοπιστία μας απέναντι στις Γερμανικές σχολικές αρχές, όπως την
χάναμε κάθε χρόνο επειδή το Υπουργείο Παιδείας μας αιφνιδίαζε συνεχώς με
αλλεπάλληλες αλλαγές. Επιτέλους σχεδιασμός που να επιτρέπει την οργάνωση όλων
των παραμέτρων όπως αριθμός των εκπαιδευτικών, την έγκυρη αποστολή των βιβλίων,
έναρξη και οργάνωση της ενισχυτικής διδασκαλίας για την ερχόμενη σχολική χρονιά, και
πολλά άλλα θέματα δευτερεύουσας σημασίας.
Λύκειο στην Βάδη Βυρτεμβέργη (Στουτγάρδη) όπου θα μπορέσουν να συνεχίσουν τα
παιδιά των μεταναστών την Δευτεροβάθμια Εκπαίδευσή τους. Επιβάλλεται η άμεση
αναβάθμιση και η ενίσχυση του με εκπαιδευτικούς .
Επιπλέον πρέπει, περισσότερο από ποτέ να θεσμοθετηθεί η ενισχυτική διδασκαλία διότι
η οικονομική επιβάρυνση που απαιτείται στα ιδιωτικά φροντιστήρια είναι δυσβάσταχτη
και δυσανάλογη (550 Ευρώ μηνιαίως – Πακέτο εισαγωγικών εξετάσεων Γ´ Λυκείου
2.500 Ευρώ). Καταφέραμε τελικά να εξάγουμε όλα τα αρνητικά στοιχεία της πατρίδας
μας, όπως είναι η παραπαιδεία, για την οποία χλευαζόμαστε σχεδόν σε κάθε επαφή μας
με Γερμανούς συναδέλφους, που αδυνατούν να κατανοήσουν αυτήν την αρνητική
εξέλιξη του συστήματός μας.
Στην παρούσα φάση ο αριθμός των μαθητών που φοιτούν στο Λύκειο της Στουτγάρδης
είναι 135 (18.01.2021). Η συντριπτική πλειοψηφία από αυτούς είναι παιδιά από
οικογένειες νεομεταναστών. Η τάση σχετικά με τον αριθμό των μαθητών του Λυκείου
Στουτγάρδης είναι για το μέλλον ανησυχητικά πτωτική. Αυτή η δυσάρεστη εξέλιξη είχε
προβλεφθεί από την Ομοσπονδία Γονέων και Κηδεμόνων Βάδης Βυρτεμβέργης και επι
αυτού είχαν γίνει στο παρελθόν προτάσεις προς τον Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων
του Λυκείου που όμως έπεσαν στο κενό εφόσον ο Πρόεδρος του Συλλόγου ήταν
ταυτόχρονα και ιδιοκτήτης του μεγαλύτερου φροντιστηρίου. Σήμερα βρισκόμαστε στην
ευχάριστη θέση να ανακοινώσουμε την αναδιοργάνωση του Συλλόγου Γονέων και
Κηδεμόνων του λυκείου Στουτγάρδης, εξέλιξη που περιήλθε μέσα από δημοκρατικές
εκλογές όπως αυτές προβλέπονται από το καταστατικό του συλλόγου, για να έχουμε ένα
νέο και δυναμικό Δ.Σ. που έχει όραμα και αυτοπεποίθηση για να βοηθήσει μαζί με την
Ομοσπονδία Γ & Κ Βάδης Βυρτεμβέργης και την Συνομοσπονδία Γ & K Γερμανίας το
Λύκειο Στουτγάρδης σε όλα τα επίπεδα.

Δημιουργία αμιγών ελληνικών σχολείων σε περιοχές όπου είναι επιθυμητό και
εφικτό
Στο σημείο αυτό θέλουμε να επιστήσουμε την προσοχή των αρμόδιων τμημάτων του
Υπουργείου παιδείας στα πρώην σχολεία ευρωπαϊκού τύπου που λειτούργησαν στη
περιοχή του Βερολίνου. Επίσης θέλουμε να προτρέψουμε τους αρμόδιους να διεξάγουν
συγκριτική έρευνα με άλλες εθνότητες που διατηρούν τέτοιου τύπου σχολεία και
καλύπτουν όλο το φάσμα της εκπαίδευσης από τις πρώτες τάξεις εώς το τέλος της
δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Στην γερμανική επικράτεια π.χ. λειτουργούν σχολεία που
ακολουθούν ναι μεν τις διατάξεις του νόμου που πρέπει να τηρηθούν ώστε να είναι
νομότυπη η λειτουργία των εν λόγω σχολείων, άλλα διδάσκουν στην γλώσσα τους και
καλύπτουν το απαιτούμενο ποσοστό γερμανομάθειας όπως αυτό προβλέπεται από τις
διατάξεις. Αναφερόμαστε στο Αμερικανικό σχολείο της Βάδης Βυρτεμβέργης, στα
Γαλλικά σχολεία που λειτουργούν σε διάφορα γερμανικά κρατίδια, ακόμη και σε
τουρκικά σχολεία που εμφανίζονται τον τελευταίο καιρό σε όλη την Γερμανία. Φυσικά
αυτά τα σχολεία είναι σε ορισμένες περιπτώσεις συγχρηματοδοτούμενα και σε άλλες
αυτοχρηματοδοτούμενα. Σε κάθε περίπτωση αναβαθμίζουν το κύρος της εκάστοτε
εθνότητας που τα διατηρεί και τα προωθεί.
Επικοινωνία με τα αρμόδια τμήματα του Υπουργείου Παιδείας
Διαχρονικό παράπονο των Θεσμών μας είναι ότι τα κλιμάκια που κατά καιρούς
αποστέλλονται από το Υπουργείο Παιδείας στη Γερμάνια ώστε να δημιουργήσουν
φάκελο με τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ομογένεια σε θέματα ελληνόγλωσσης
εκπαίδευσης, γίνεται αποσπασματικά και όχι ολοκληρωμένα. Τα τελευταία κλιμάκια π.Χ.
δεν επισκέφθηκαν το κρατίδιο της Βάδης Βυρτεμβέργης.
Όπως αναφέραμε σε προηγούμενο σημείο της έκθεσής μας σχετικά με την τοποθέτηση
συντονιστή στην Στουτγάρδη, παρατηρούμε σ αυτό το σημείο ότι δημιουργείται μεγάλο
πρόβλημα στην επικοινωνία των θεσμών μας με το Υπουργείο όταν στα αρμόδια
τμήματα γίνονται ανακατατάξεις στους διευθυντές και Γενικούς γραμματείς.

Με κάθε αλλαγή διοικητικού προσωπικού, πρέπει να παρουσιάζουμε τις θέσεις μας εξ
ολοκλήρου από την αρχή.
Έχουμε πολλές φορές την εντύπωση ότι οι επιστολές μας δεν καταχωρούνται σε
συγκεκριμένο φάκελο, δεν υπάρχει συνέχεια στα αρμόδια τμήματα και δεν απαντώνται
πάντα τα ερωτήματά μας παρότι έχουν αποσπάσει αρ. πρωτοκόλλου. Η πολιτεία οφείλει
να αφουγκράζεται την ξενιτεμένη ομογένεια. Ειδικά σε θέματα παιδείας πρέπει να έχει
άμεση επαφή με τους κατά τόπους οργανισμούς και συλλόγους. Μόνον εκείνοι
γνωρίζουν με κάθε λεπτομέρεια την αληθινή κατάσταση.

Bayern Βαυαρία
Έχει 13.120.000 κατοίκους (2020) με έκταση 70 551,57 τετραγωνικά χιλιόμετρα, είναι το
μεγαλύτερο κράτος, η πρωτεύουσα του κράτους είναι το Μόναχο με 1.560.836 κατοίκους
(2017), είναι η τρίτη μεγαλύτερη πόλη στη Γερμανία. Το κρατίδιο διαιρείται σε 71
περιφέρειες και 25 αστικές περιοχές με 7 διοικητικά κέντρα. Ο ελληνισμός είναι
συγκεντρωμένος στα αστικά κέντρα του κρατιδίου διότι η βιομηχανική και βιοτεχνική
παραγωγή εδρεύει στα μεγαλύτερο αστικά κέντρα.
Γνώρισμα της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης: Σύνολο μαθητές 2621
Όλοι οι τύποι σχολείων: Τ.Ε.Γ.3, Δημοτικά 6, Γυμνάσια 3, Λύκεια 2
Τύπος / Ενταγμένα
Λύκεια : Μόναχο, Νυρεμβέργη
Στοιχεία – Σχολικό έτος: 2014-2015
Παρατήρηση: Νέα έρευνα σε εξέλιξη

Επισύναψη επιστολής Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων Μονάχου
Οι θεσμοί μας είναι απολύτως αλληλέγγυοι με τα επι μέρους προβλήματα των Συλλόγων
όλων των κρατιδίων μελών μας. Αυτά προωθούνται και βρίσκουν την απόλυτη στήριξή
μας. Ευχαριστούμε ιδιαίτερα τους Συλλόγους Γ & Κ Μονάχου που διαχρονικά στηρίζουν
τους θεσμούς μας και αγωνίζονται πάντα για τις θέσεις όλων των συλλόγων και εκτός
των ορίων του κρατιδίου της Βαυαρίας.
„Αναφορικά́ με τα Ελληνικά́ Σχολεία της Βαυαρίας, συστάθηκε άμισθη Επιτροπή́ με
αποκλειστικό́στόχο τη δημιουργία φακέλου αίτησης έγκρισης άδειας λειτουργίας του υπό́
ανέγερση διδακτηρίου στο Berg am Laim στο Μόναχο. Στην εν λόγο επιτροπή́συμμετέχει
και το Υπουργείο Εξωτερικών με έναν υπάλληλο της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας
Διπλωματίας και Απόδημου Ελληνισμού́.
Θα θέλαμε να ενημερώσουμε το Υπουργείο Εξωτερικών ότι :
Από το άρθρο που αναρτήθηκε στο esos.gr ενημερωθήκαμε ότι η άμισθη επιτροπή έχει
συγκληθεί διαδικτυακά μία φορά́ μέχρι σήμερα και συγκεκριμένα στις 17 Δεκεμβρίου

  1. Προς τον Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων Μονάχου και Περιχώρων δεν υπάρχει
    καμία ενημέρωση!
    Εάν η επιτροπή πρότεινε να αποσταλεί́ άμεσα επιστολή́ στον Σύλλογο Γονέων και
    Κηδεμόνων των μαθητών Μονάχου και Περιχώρων, σε απάντηση της επιστολής τους με
    θέμα «Ανοικτή́Επιστολή́σχετικά με το θέμα της μετατροπής των ελληνικών σχολείων σε
    γερμανικού́τύπου για τη δημιουργία φακέλου αίτησης έγκρισης της άδειας λειτουργίας»
    και η εν λόγο πρόταση έγινε αποδεκτή́ και έχει ήδη αποσταλεί́ από́ το Υπουργείο
    Παιδείας και Θρησκευμάτων προς τα μέλη της Επιτροπής σχέδιο απάντησης, στο οποίο
    περιλαμβάνονται και οι σχετικές παρατηρήσεις του υπουργείου Εξωτερικών, ο
    συγκεκριμένος Σύλλογος δεν έχει λάβει κάτι τέτοιο.
    Οι γονείς στο Μόναχο επιμένουν στις γραπτές απαντήσεις στα ερωτήματα του
    υπομνήματος της Ανοιχτής Επιστολής τη οποία απέστειλαν με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο
    πρωτοκολλήθηκε στο κεντρικό πρωτόκολλο του Υ.ΠΑΙ.Θ. με τα εξής στοιχεία: Γραφείο:
    ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ/Αρ. Πρωτοκόλλου: 164166/Ημ/νια Πρωτοκόλλου:
    01/12/2020/Θέμα: Ανοιχτή επιστολή

Όπως θα διαπιστώσετε από τον αριθμό των συν υπογραφόντων και την έκταση που
κάλυψε στην Ομογένεια του Μονάχου, η δράση αυτή υπερκαλύπτει και ξεπερνά τους
γονείς των μαθητών στα ελληνικά σχολεία.
Θεωρούμε ότι η αλληλουχία των σχετικών εγγράφων, από την αναφορά του
Συντονιστικού Γραφείου Μονάχου (2173/Φ.52.4/23-9-2020), στη δημιουργία της
Επιτροπής (Α.Π.154017/Η2, 11.11.2020, και την ανακοινοποίηση επί το ορθών στο
θέμα στις 16.11.2020), όπως βέβαια και οι αναρτημένες διευκρινήσεις στο διαδίκτυο από
το Συντονιστικό Γραφείο Μονάχου, χρονικά ενδιάμεσα των δύο τελευταίων εγγράφων,
δεν είναι τυχαία και γενούν εύλογα συνειρμούς σκέψεων. Οι γονείς των παιδιών σε όλες
τις βαθμίδες εκπαίδευσης, και εν γένει της Ομογένειας, είναι εξαιρετικά προβληματισμένοι
και ανησυχούν σχετικά με τις μελλοντικές εξελίξεις στα ελληνικά σχολεία στη Γερμανία.
Πιστεύουμε, ως Έλληνες, βαθύτατα στη Δημοκρατικότητα των διαδικασιών, και ως
Ευρωπαίοι πολίτες στη διαφάνεια που θα πρέπει να διέπει κάθε μεγάλη απόφαση, όπως
αυτή που εξελίσσεται για τα ελληνικά σχολεία. Παρακαλούμε όπως αναγνώσετε τη
συνημμένη ανοιχτή επιστολή και αναμένουμε τις ενέργειες σας προς τη σωστή
κατεύθυνση, με παραγωγικό διάλογο και οραματισμό για την ευδοκίμηση και ανάδειξη της
ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στην πόλη μας.
Από την πρόσφατη τελευταία επιστολή του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων Μονάχου
και Περιχώρων η οποία πρωτοκολλήθηκε στο κεντρικό πρωτόκολλο του Υ.ΠΑΙ.Θ. με τα
εξής στοιχεία:
Γραφείο: ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ/Αρ. Πρωτοκόλλου: 1848/Ημ/νια Πρωτοκόλλου:
11/01/2021 / Θέμα: ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ, διαφαίνεται καθαρά ότι
δεν υπάρχει ενημέρωση από τη αν. Συντονίστρια Μονάχου, ούτε διάθεση συνεργασίας
από πλευράς της.
Οι γονείς θεωρούν εμπαιγμό το συγκεκριμένο έγγραφο και δεν το δέχονται ως επίσημη
απάντηση της Επιτροπής, διότι δεν έχει ούτε αριθμό πρωτοκόλλου, ούτε σφραγίδα και
υπογραφές, ούτε εθνόσημο ή διεύθυνση της Αρχής έκδοσης του, και χωρίς να μπει στην
ουσία του θέματος της Ανοιχτής Επιστολής και στις ερωτήσεις του Υπομνήματος, τους
ζητάει να κάνουμε προτάσεις για διάλογο!!

Πιστεύουν βαθύτατα ότι ούτε ένα μέλος της Επιτροπής από την Αθήνα δεν ασχολήθηκε
με την απάντηση που έλαβαν, διότι αναφέρει τις συναντήσεις και συζητήσεις της αν.
Συντονίστριας (μάλλον ανεπίσημα και χωρίς πρακτικά συνάντησης) από μια κοινότητα
του Haar, κατά βάση άσχετοι με το ζήτημα, και από Σύλλογο Γονέων της Νυρεμβέργης,
που αμφότεροι δεν έχουν κανένα ουσιαστικό λόγο για την εξέλιξη της ελληνικής Παιδείας
στο Μόναχο.
Προφανώς διέφυγε το γεγονός ότι δεν γίνεται γνωστή, όπως ζητήθηκε, η αναφορά της
αν. Συντονίστριας βάση της οποίας εξελίχθηκε το όλο ζήτημα. Γιατί; Είναι διαβαθμισμένη;
Επίσης, ότι δεν ενημερωθήκαμε τα τελευταία χρόνια για τις διμερείς επαφές του
Συντονιστικού Γραφείου με τη γερμανική πλευρά και σημαντικών εγγράφων που
προέκυψαν. Προφανώς, διέφυγε το γεγονός της ύπαρξης ενός Υπομνήματος γεμάτο
ερωτήματα που δεν απαντήθηκε.
Τέλος, μάλλον διαφεύγει το γεγονός στο ότι συνυπογράφουν δομές των κοινοτήτων των
Ελλήνων της πόλης μας με ιστορία και ενεργή ύπαρξη μισού αιώνα.
Για όλα τα παραπάνω ζητείται επίσημη και ουσιαστική απάντηση από την συγκεκριμένη
Επιτροπή , όπως και για τα θέματα του θίξαμε στην Ανοιχτή Επιστολή.“
Hessen / Έσση
Έχει 5.998.000 κατοίκους (2020) σε μια έκταση 2569,67 τετραγωνικά χιλιόμετρα, είναι η
πρωτεύουσα του κράτους Βισμπάντεν με 291.169 κατοίκους (2020). Το κρατίδιο
διαιρείται σε 6 περιφέρειες. Στην πόλη της Φρανκφούρτης εδρεύουν οι γερμανικοί και
διεθνής τραπεζικοί κολοσσοί. Ο ελληνισμός είναι συγκεντρωμένος και εργάζεται στα
αστικά κέντρα του κρατιδίου.
Γνώρισμα της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης: Σύνολο μαθητές 573
Τ.Ε.Γ.: Τμήματα Ελληνόγλωσσης Εκπαίδευσης 3
Λύκεια Αμιγή: Ένα Λύκειο στην Φρανκφούρτη με 203 μαθητές.
Ενταγμένα: 2
Στοιχεία – Σχολικό έτος: 2014-2015
Παρατήρηση: Νέα έρευνα σε εξέλιξη

Ρηνανία Παλατινάτο
Έχει 4.093.903 κατοίκους (2020) με έκταση 19 853,36 τετραγωνικά χιλιόμετρα, η
πρωτεύουσα του κράτους είναι το Μάινζ με 218 578 κατοίκους (2019). Το κρατίδιο
διαιρείται σε 24 τοπικές ενότητες και 12 ανεξάρτητες των τοπικών ενοτήτων, πόλεων,
Γνώρισμα της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης:
Τ.Μ.Γ : Πλήρης χρηματοδότηση από το γερμανικό κρατίδιο.
Στοιχεία – Σχολικό έτος: 2020-2021
Παρατήρηση: Νέα έρευνα σε εξέλιξη
Σάαρλαντ
Έχει 989.000 κατοίκους (2014), σε μια έκταση 2.569,67 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Η
πρωτεύουσα του κράτους είναι η πόλη του Σααρμπρούκεν (Saarbrücken) με 177 201
κατοίκους (2013). Το κρατίδιο διαιρείται σε 6 περιφέρειες.
Γνώρισμα της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης:
Ενταγμένα Τ.Μ.Γ : Πλήρης χρηματοδότηση από το γερμανικό κρατίδιο. (1)
Στοιχεία – Σχολικό έτος: 2013-2014
Παρατήρηση: Νέα έρευνα σε εξέλιξη
Η Συνομοσπονδία Γονέων και Κηδεμόνων Γερμανίας, σε συνεργασία με την
Ομοσπονδία Γονέων και Κηδεμόνων Βάδης Βυρτεμβέργης, με τους Συλλόγους της
Βαυαρίας, της Έσσης, της Ρηνανίας – Παλατινάτο, παρακολουθεί στενά την γενικότερη
κατάσταση των ελληνικών σχολείων όλων των βαθμίδων και μορφών σε όλη την
γερμανική επικράτεια. Όλοι μας είμαστε άριστοι γνώστες των θεμάτων της
ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης και προτείνουμε πάντα έγκυρες και υλοποιήσιμες λύσεις
σε όλους τους αρμόδιους φορείς.
Γενικό Προξενείο της Ελλάδος στη Στου

τγάρδη
Ανέκαθεν οι σχέσεις των Θεσμών της ομογένειας της Βάδης – Βυρτεμβέργης με το
προξενείο Στουτγάρδης και με τον εκάστοτε Πρόξενο είναι άρρηκτα συνδεδεμένες, με
τακτική επικοινωνία και αμέριστη βοήθεια για την καλύτερη εξυπηρέτηση των Ελλήνων
της περιοχής. όπως με την προηγούμενη Γενική Πρόξενο κυρία Λιανίδου,
συνεργαστήκαμε με επιτυχία σε όλες τις εκδηλώσεις που είχαμε, από την εύρυθμη
λειτουργία των ευρωεκλογών μέχρι και το πρόβλημα του κτιρίου του Λυκείου μας και με
πολλές εκδηλώσεις ενδιάμεσα των Συλλόγων μας, που πάντα μας τιμούσε με την
παρουσία της. Έτσι θέλουμε να καλωσορίσουμε τον καινούργιο Γενικό Πρόξενο στο
κρατίδιο της Βάδης- Βυρτεμβέργης και να του ευχηθούμε μία δημιουργική θητεία
ευελπιστώντας στην συνέχεια της καλής συνεργασίας με τους θεσμούς της Βάδης.
Σαφώς πρέπει να αναφερθούμε στην αναγκαιότητα της ενίσχυσης του προξενικού
προσωπικού σε τέτοιο βαθμό ώστε να εξυπηρετείται το κοινό σε πιο γρήγορους
ρυθμούς. Αυτή η επισήμανση απορρέει από το γεγονός ότι ο ελληνισμός στο κρατίδιο
της Βάδης αυξάνεται συνεχώς ενώ το προξενικό προσωπικό έχει μειωθεί αισθητά.
Η γραφειοκρατία είναι άλλο ένα σημαντικό θέμα που κατά την άποψή μας πρέπει να
μειωθεί. Οι συμπατριώτες μας διστάζουν π.χ. να αιτηθούν την έκδοση νέων διαβατηρίων
φοβούμενοι την χρονοβόρα διαδικασία για την ολοκλήρωση του εγχειρήματος.
Καταφεύγουν στην πιο άμεση και γρήγορη λύση και αιτούνται, όσοι έχουν διπλή
υπηκοότητα, γερμανικά διαβατήρια που εκδίδονται άμεσα, με πολύ λιγότερα εώς
καθόλου δικαιολογητικά και ισχύουν για δέκα έτη σε αντίθεση με τα ελληνικά που
ισχύουν για 5 έτη. Το ίδιο ισχύει και για της άλλες δηλώσεις στην προξενική μας αρχή.
Για την Συνομοσπονδία Ομοσπονδιών Γερμανίας
και την Ομοσπονδία Βάδης Βυρτεμβέργης
Ο Πρόεδρος της Η Πρόεδρος της
Συνομοσπονδίας Γ&K Γερμανίας Ομοσπονδίας Γ&K Βάδης Βυρτεμβέργης


_

Μπορεί να σας αρέσει επίσης...